ÖN SÖZ

 

Gelişen dünyada her geçen gün yabancı dil öğreniminin ve öğretiminin önemi artmaktadır. Değişen politik, ekonomik, kültürel şartlar bağlamında Türkçenin yabancı dil olarak öğrenilmesinin ve öğretilmesinin de önemi son otuz yıl içinde daha da artmış; bu alanda 

yapılan çalışmalar yeni yabancı dil öğretim yaklaşımları, yöntemleri, teknikleri, materyalleri doğrultusunda çeşitlenmiştir. Her türlü araştırmaya, öneriye büyük gerekliliğin olduğu yabancılara Türkçenin öğretimi alanında araştırmamızın ufak da olsa bir katkısının olabileceğini düşünmek araştırmacı olarak bizi onurlandırır. 

 

Araştırmamız sırasında yardım ve önerilerini benden esirgemeyen tez danışmanım Doç.Dr. Fatma Açık’a, birikimlerini ve kitaplığını benimle paylaşan Yrd.Doç.Dr. Erol Barın’a, sözlük taramasında bana yardımcı olan Eskişehir Tayfur Bayar Lisesi öğrencilerine, manevî destekleriyle bana güç veren eşime, aileme ve her şeyden önemlisi beraber geçireceğimiz zamandan yaşına göre çok büyük fedakârlık yapan oğlum Tuna’ya teşekkürü bir borç bilirim.

 

ÖZET

 

Bu araştırmada gelişen dünyada önemi daha da artan yabancılara Türkçe öğretimi alanında dilin önemli anlatım olanaklarından kabul edilen ve o dili konuşan toplumun kültürel değerlerini yansıtan, kuşaklar arasında kültür aktarımı sağlayan deyim ve atasözlerinin öğretim sürecine niçin, nasıl, ne kadar yer alması gerektiğinin bir takım dayanak ve örneklerle açıklanması amaçlanmıştır.

 

Bu bağlamda, insanların hangi nedenlerle yabancı dil öğrendikleri sorgulanmış; tarihsel süreçte ve günümüz şartlarında deyim ve atasözlerinden dil öğretiminde yararlanma zorunluluğu ortaya konulmuştur. Tarihsel süreçte yabancılara Türkçe öğretimi alanında yapılan çalışmalar; yabancı dil öğretiminin temel, genel ilkeleri; yabancı dil öğretim yöntem ve teknikleri; yabancı dil öğretiminde kullanılan görsel ve işitsel materyaller araştırmanın temel amacı doğrultusunda irdelenmiştir. Yine araştırmanın temel amacı doğrultusunda Avrupa Dil Gelişim Dosyası’nın, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanan Türkiye Türkçesi Öğretim Programı’nın deyim ve atasözlerinin öğretimine yaklaşımı irdelenmiş; günümüzde yabancılara Türkçe öğretiminde yaygın olarak kullanılan ve örneklem olarak seçilen kitaplar deyim-atasözü varlığı, bunların öğretimine yaklaşımı bakımından değerlendirilmiştir.

 

Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılabilecek deyim ve atasözlerinin belirlenmesinde bir ölçüt oluşturması bakımından örneklem olarak seçilen 6, 7, 8. sınıf Türkçe ders ve çalışma kitapları da atasözleri ve deyim varlığı açısından değerlendirilmiş; elde edilen bulgular yabancılara Türkçe öğretimi alanına aktarılmıştır.

 

Yapılan çalışmalar sonucunda yabancılara Türkçe öğretiminde atasözü ve deyimlerin kültür aktarımının sağlıklı yapılabilmesi bakımından da öğretim sürecine mutlaka alınması gerektiği kanıtlanmış; bazı örnek uygulamalarla da bu alanda çalışanlara araştırmanın kaynak olması sağlanmıştır.

 

ANAHTAR KELİMELER: Yabancılara Türkçe Öğretimi, Yabancı Dil Öğretimi, Atasözleri, Deyimler, Avrupa Dil Gelişim Dosyası, Kültür Aktarımı

 

Dosyayı, aşağıdaki pencerenin herhangi bir yerine tıklyarak CTRL+S tuşlarına basarak indirebilirsiniz.

 

Tam Ekran

Bu tezde Türkçenin yabancılara öğretiminde tartışılmayan ana kavramları, diğer bir deyişle dil öğretiminin değişmez ilkeleri incelenmiştir. Bu çalışmada amaç; gelişmiş ülkelerin kendi dillerini öğretebilmek için oluşturdukları ölçütleri de dikkate alarak Türkçenin yabancılara öğretiminde yapılması gerekenleri maddeler halinde açıklayıp konu ile ilgili çalışmalarda bulunan akademik çevrelerin belirlenen bu ölçütler çerçevesinde ortak çalışmalar yürütmesini sağlamaktır.

Burada dilimizin yabancılara öğretimi ile ilgili olarak bugüne kadar yapılanlara kısa bir göz attıktan sonra Türkçenin yabancılara öğretimi konusunda yapılması gerekenler üç ana başlık altında incelenmiştir.

"Eğitim Öncesi Hazırlık" başlığı altında incelediğimiz; öğrencilerle ilgili "İhtiyaç Analizi", öğretimde yararlanılacak "Yöntem ve Teknikler", dil öğretiminin vazgeçilmezi olan "Basamaklı Kur Sistemi" ile ilgili uygulamalar, öğretimde hangi yöntem, hangi teknik veya hangi ders araç-gereci kullanılırsa kullanılsın başarının en önemli anahtarı olan "İyi Bir Dil Öğretmeni"; yine dil öğretiminin temel taşlarından olan kitap ve diğer ders araç-gerecinin tespiti ve hangi ölçütlere göre düzenleneceği, bir tek dakikanın bile insan hayatında ne derece önem taşıdığından hareketle "Öğrenim Süresf'nin belirlenmesi gibi konular dil öğretiminin başarısı ile yakından ilgilidir. Bu aşamada sunduğumuz tüm alt başlıkları bir binayı ayakta tutan kolonlara benzetebiliriz. Bu kolonlardan birine dahi gerekli önem verilmediği takdirde öğretimin zayıf kalacağı, amaca ulaşılamayacağı bir gerçektir.

         Genel anlamda dil öğretimi, özel olarak da yabancı dil öğretiminde artık tüm dünyaca kabul edilen uygulama "Dört temel dil becerisrni geliştirmektir. Bu anlamda Türkçenin yabancılara öğretimi konusunda da amaç, dört temel dil (dinleme, okuma, konuşma ve yazma) becerisini geliştirmek olmalıdır. Bugüne kadar uygulanan dil öğretim yöntemlerden birçoğunun yetersiz kalmasının yegane sebebi, yabancı dil öğretimini bir bütün olarak görmeyip dilin sadece bir yönüne (konuşma veya yazma; okuma veya dinleme gibi) ağırlık vermiş olmasıdır. Bunlara en basit örnekler sadece çeviriye, dolayısıyla da okuma ve yazma becerilerine yönelik "Dilbügisi-Çeviri Yöntemi"; sadece sözlü iletişime dayalı olan "Kulak-Dil Alışkanlığı Yöntemi"dir.

Dil öğretiminde dört temel dil becerisi dışında iki önemli nokta daha vardır ki, bunlardan ilki özellikle Türkçe gibi eklemeli ve kuralları kesin çizgilerle belirlenmiş bir dilin öğretiminde vazgeçilmez olarak değerlendirebileceğimiz gramer öğretimi, ikincisi ise kelime öğretimidir. Türkçenin yabancılara öğretiminde dilbilgisi alanında ne yazık ki çok önemli bir eksik vardır. Bu eksik de "Türkçenin Fonksiyonel Dilbilgisi" kitabıdır. Bu nedenle öğretmen Türkçenin tüm dilbilgisi özelliklerini fonksiyonel olarak bilmeli ve bu bilgisini sınıf içerisinde pratik olarak sunmalıdır.

Öğretimin iletişime yönelik olabilmesi, öğrencinin ihtiyaçlarını karşılayabilmesi göz önüne alındığında yine vazgeçilmezler araşma giren diyalog ve metinlerin oluşturulması veya seçimi de oldukça önemlidir. Diyaloglar genelde bir durumu yansıtması ve belirli dilbilgisi yapılarında olması da düşünüldüğünde genelde dil öğretmenleri tarafından hazırlanır. Öğrencinin ileri kurlarda daha çok cümle analizi yapabilmesi, uzun cümleler oluşturabilmesi ve bir durum ya da olay karşısında yazdı olarak duygu ve düşüncelerini iletebilmesi amacıyla düz metinler hazırlanmalı veya mevcut hazır metinlerden (gazete haberleri, kısa hikayeler vs.) yararlanılmalıdır.

Öğretimin başardı olup olmadığı yine en ince ayrıntılarına kadar araştırılmış bazı ölçütlere göre belirlenir. Ölçme, diğer bir deyişle sınavlarda hazırlanan soruların türü ve geçerliliği konusunda eğitimcilerin yaptıkları çalışmalar oldukça sağlam ve tutarlı sonuçlar vermiştir. Buna göre hazırlanacak bir sınav sorusunun geçerliliği bazı uygulama ve bu uygulamaların sonunda yapılacak hesaplarla belirlenmektedir. Değerlendirme konusunda da yapdan araştırmalar, tatmin edici sonuçlar vermektedir. Günümüzde artık bir öğretmenin yapacağı değerlendirme bilimsel bir tabana oturtulmuştur.

Yabana dil öğretiminin bir endüstri alam olarak da görülmeye başlandığı günümüzde Türkçenin yabancüara öğretimi alanında yapılması gerekenler oldukça fazladır. Bu anlamda gerek ülke yöneticilerine (uygun kanunları oluşturabilmeleri için) gerekse akademik çevrelere oldukça büyük görevler düşmektedir.

ÖNSÖZ

XX. yüzyılda yapdan savaşlar da gösteraıiştir İd, silahlı mücadelede kazanan taraf bile ashnda kaybetmiştir. Özellikle I. ve H Dünya Savaşı'nda milyonlarca insanın ölmesinin yanısıra gerek savaşı kaybeden, gerekse kazanan ülkelerin ekonomileri çok büyük zararlar görmüştür.

Buradan hareketle sıcak savaşın yavaş yavaş yerini soğuk savaşa bıraktığı dünyamızda soğuk savaşın üç önemli silahı vardır. Bunlar; ekonomik bakımdan güçlü olmak, teknolojik bakımdan gelişmiş olmak ve dilini yabancılara öğretmektir. Bu anlamda Avrupa ülkelerinde XIX. yüzyd ortalarından itibaren başlayan yabana dil öğretimine verilen önem, XX. yüzyılda inanılmaz boyutlara ulaşmış; sadece bir eğitim alam olarak değil, aynı zamanda dünya çapında büyük bir endüstriye dönüşmüştür.

Avrupa ülkeleri kendi anadillerini yabancılara yaklaşık 150 yddır öğretirken ülkemizde konunun önemi ancak XX yüzydın son çeyreğinde anlaşılmış, buna rağmen önemli adımlar atılmıştır. Özellikle akademik kurum ve kuruluşların konuya ilgi göstermesiyle Türkçenin yabancılara öğretimi alanında önemli gelişmeler kaydedilmiştir.

Bu tezde yabancılara Türkçenin öğretimi alanında programlı bir öğretimin gerektirdiği aşamalar ele alınmış, yabana dil öğretimi ile ilgili olarak yapılması zorunlu görülen çalışmalar açıklanmaya çalışılmıştır.

Bu tezde Türkçenin yabana dil olarak öğretimi konusundaki kısa bir bilgiden sonra dilimizin yabancdara öğretimi ile ilgili yapılması gerekenler üç bölümde toplanmıştır. Bunlar, "Öğretim Öncesi Hazırlıklar", "Öğretimde Uyulması Gereken Ölçütler" ve "Ölçme ve Değerlendirme" bölümleridir.

 Dosyayı indirmek için aşağıdaki pencerenin herhangi bir yerine tıklayıp klavyeden CTRL+S tuşlarına basınız.

Özet

.....

.

 

Dosyayı indirmek için aşağıdaki pencerenin herhangi bir yerine tıklayıp klavyeden CTRL+S tuşlarına basınız.

Öz
Makale, yabancılara Türkçe öğretiminde rol yapma ve drama etkinliklerinin uygulama esaslarını ve öğrencileri motive etmedeki rolününü açıklamaktadır. Yabancı dil öğretiminde kullanılan konuyla ilgili materyal taranmış ve motivasyona etkileri saptanmıştır. Elde edilen bulgular ışığında yabancılara Türkçe öğretiminde rol yapma ve drama etkinliklerinin etkili bir şekilde kullanılmasına yönelik bir dizi uygulama geliştirilmiştir. Yabancılara Türkçe öğretiminde, öğrencilerin isteklendirilmesinde (motivasyon) sorun yaşayanlar araştırmada geliştirilen metodlar ve etkinliklere dayanarak bu problemi aşmaya çalışabilirler.
Anahtar Kelimeler: Yabancılara Türkçe öğretimi, rol yapma ve drama etkinlikleri, yöntem, motivasyon, oyun.

.

 

Dosyayı indirmek için aşağıdaki pencerenin herhangi bir yerine tıklayıp klavyeden CTRL+S tuşlarına basınız.

Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım ve Seçilecek Metinlerde Bulunması Gereken Özellikler

Ahmet DEM
İR*
Doç. Dr. Fatma AÇIK**
ÖZ: Metinler aracılığıyla Türkçe öğretimi, metinlerin çözümlenmesi ve yorumlanması esas alınarak gerçekleştirilen bir dil öğretimidir.
Bu yönüyle de Türkçe öğretiminde metinler, amaca götüren ana araç gereçlerdir.
Kullanacağımız ana aracımızın bizi amacımıza götürecek nitelikte olması gerekir. Çalışmada betimsel yöntem ile deneysel yöntem kullanılmıştır.
Bu çalışmada yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürlerarası
yaklaşımdan hareketle kullanacağımız metinlerde kültürel ögelerin bulunmasının gerekliliği üzerinde durulmuş ve ders kitaplarında yer alacak
metinlerde yer alması gereken kültürel ögeler belirlenmiştir. Ayrıca Orhun,
Hitit ve Gökkuşağı dil öğretim setleri kültür aktarımı açısından incelenmiştir.
Değerlendirmede kitaplar arasında kültürel unsurlarımızdan hangilerinin öncelikli olarak verilmesi ve ne kadar verilmesi gerektiği konusunda bir ölçütün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Türk cumhuriyetleri ve akraba topluluklar için hazırlanması sebebiyle ortak değerleri vurgulamak adına gelenekler konusuna Yeni Hitit Dil Öğretim Setine göre daha fazla yer veren Orhun Dil Öğretim Setinde etkinliklerin çok sınırlı tutulduğu, özgün etkinliklere yer verilmediği ve ortak değerlerimizden ziyade bize özgü değerlere yer verildiği tespit edilmiştir. Hitit ve Gökkuşağı dil öğretim setinin Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi açısından gereken nitelikleri taşıdığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Kültürlerarası yaklaşım, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Türkçe ders kitapları

.

 

Dosyayı indirmek için aşağıdaki pencerenin herhangi bir yerine tıklayıp klavyeden CTRL+S tuşlarına basınız.

ÖZET

TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE YAZMA EĞİTİMİ

 

Ali GÖÇER

Ö
ğrencilerin duygu, düşünce, izlenim, tasarı ve yaşadıklarını doğ
ru ve etkili bir biçimde anlatabilme yeteneğ
ini kazanmaları, Türkçe dersinde verilen beceri geliştirme e
ğitimine bağ
lıdır. Bu ba
ğlamda Türkçe öğ
retmenlerinin, öğ
rencilere neyi, nasıl yazacakları konusunda bilgi vermeleri ve verilen bilgilerin uygulama çalımalarıyla beceriye dönümesini sağ
lamaları gerekmektedir. Öğ
rencilerin konu seçiminden kontrol ve düzeltmeye kadar yazma sürecini içselleştirmiş olmaları, üretken, yaratıcı ve etkili bir yazma becerisi kazanabilmeleri için gerekir. Bu çalışmada, ö
ğrencilere temel kompozisyon kuralları verilerek yaratıcı yazma yöntem ve tekniklerini kazandırma çalımaları üzerinde durulmutur.

 

Anahtar Kelimeler: Türkçe Ö
retimi, Yazma E
itimi, Yazma Etkinlikleri.

 

 

Dosyayı indirmek için aşağıdaki pencerenin herhangi bir yerine tıklayıp klavyeden CTRL+S tuşlarına basınız.

ÖZET

Bu araştırmanın amacı, Yunus Emre Enstitüsü Tahran Türk Kültür Merkezinde Türkçe öğrenen kursiyerlerin dil öğrenme ihtiyaçlarının yaş, cinsiyet ve eğitim gibi değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırmanın verileri, Iwai ve diğerlerinin (1998) Japanese Language Needs Analysis isimli çalışmalarında kullandıkları ölçeğin, Çangal (2013) tarafından geçerlik ve güvenirliği yapılarak Türkçeye uyarlanmış formu ile to planmıştır. Araştırmanın evrenini 2014 yılında Yunus Emre Enstütüsü Tahran Türk Kültür Merkezinde Türkçe öğrenen 575 kursiyer oluşturmaktadır. Kursiyerlere uygulanan anketteki maddelerin anlaşılabilirliği dikkate alınarak B ile C seviyesinde Türkçe öğrenen 274 kursiyer örneklem olarak belirlenmiş ve bu kursiyerlerin 100’üne ulaşılmıştır. Verilerin analizinde yüzde, aritmetik ortalama, t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere göre Yunus Emre Enstitüsü Tahran Türk Kültür Merkezinde Türkçe öğrenen kursiyerlerin dil öğrenme ihtiyaçları sırasıyla sınıf içi iletişim kurma, bireysel ilgi ve ihtiyaçlar, eğitim ve iş imkânı ile ticaret yapma olmak üzere dört alt boyutta kendini göstermiştir. Kursiyerlerin dil öğrenme ihtiyaçları ile yaş, cinsiyet ve eğitim durumları arasında ise anlamlı bir farklılık bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler: Yabancılara Türkçe Öğretimi, dil ihtiyaç analizi, İran, Yunus Emre Enstitüsü, Tahran Türk Kültür Merkezi.

 

 

 

Dosyayı indirmek için aşağıdaki pencerenin herhangi bir yerine tıklayıp klavyeden CTRL+S tuşlarına basınız.

ÖZET

İletişim ve anlaşma vasıtası olan dili bir toplumun yaşama tarzı olarak nitelendirebileceğimiz kültürden ayıramayız. Dil, kültürün önemli ve vazgeçilmez bir unsuru olduğu gibi aynı zamanda kültürün aktarıcısı konumundadır. Günümüzde çok önemli hâle gelen yabancı dil öğretimi bir bakıma kültür öğretimidir. Bu nedenle yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültürel unsurların aktarılması gerekmektedir. Günümüzde kültürel ögelerin aktarılmasında medyanın özellikle de televizyonların (televizyon dizi ve filmleri) önemli role sahip olduğu bilinmektedir. Televizyon dizi ve filmleri yalnızca kültür aktarımında etkin olarak kullanılan araçlar değildir. Bu dizi ve filmlerin aynı zamanda yabancı dil öğrenenlerin hedef dile yönelik konuşma, dinleme, okuma, yazma ve dil bilgisi becerilerini de geliştirdiği yapılan birçok araştırmada ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda Türk dizileri son yıllarda tüm dünyada büyük ilgi görmüş üstelik Türkiye’nin hatırı sayılır ihracat kalemleri arasında yer almayı başarmıştır. Bu araştırmada Televizyon dizilerinin yabancılara Türkçe öğretiminde kullanımı Seksenler dizisinden hareketle irdelenecektir. Araştırma konusu kapsamında Ürdün Üniversitesi Türkçe bölümü öğrencilerine “Seksenler” dizisi üç bölüm hâlinde izlettirilmiş, daha sonra yapılan yazılı yoklamada dizide dikkatlerini çeken Türk kültürüne ait unsurları yazmaları istenmiştir. Öğrencilerin görüşlerinden hareketle Türk kültürüne ait unsurlar başlıklara bölünerek yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda Türk kültür unsurlarını doğal ve eğlenceli biçimde yansıtan Türk dizilerinin (Seksenler örneğinde olduğu gibi) yabancılara Türkçe öğretiminde etkili bir materyal olarak kullanılabileceği ve bunun hem öğrenenlere hem de Türkçemize olumlu katkılar sağladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Seksenler, dizi, yabancılara Türkçe öğretimi. 

 

 

 

Dosyayı indirmek için aşağıdaki pencerenin herhangi bir yerine tıklayıp klavyeden CTRL+S tuşlarına basınız.

ÖZET

Suggestopedia (telkin yöntemi), Bulgar psikoterapist Georgi Lozanov tarafından geliştirilen bir öğretim yöntemidir. Pek çok alanda tercih edilen bu yöntem genellikle yabancı dil öğretimi alanında kullanılmaktadır. Lozanov, dil öğretiminde bu yöntemi kullanan bir öğretmenin öğrencilerinin, geleneksel öğretim yöntemleriyle dil öğrenen öğrencilere göre yaklaşık 3-5 kat daha hızlı öğrenebileceklerini iddia eder. Bu makalede, suggestopedia (telkin yöntemi) ve bu yöntemin yabancılara Türkçe öğretiminde kullanımıyla ilgili bilgiler verilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Suggestopedia , dil öğretimi, yabancılara Türkçe öğretimi.

.

 

 

 

 

 

 

Dosyayı indirmek için aşağıdaki pencerenin herhangi bir yerine tıklayıp klavyeden CTRL+S tuşlarına basınız.

ÖZET

Yabancı dil Türkçe öğretiminde öğrenciler için en önemli sorunlardan birisi sesbirimlerin doğru sesletimidir. Özellikle değişik dil ailelerinden gelen öğrencilerin oluşturduğu çok uluslu sınıflarda Türkçe sesbirimlerin sesletiminde zorluk yaşandığı görülmektedir. Bu durum, erek dilde ürettikleri sesbirimlerin kendi anadillerindeki ya da öğrendikleri diğer dillerdeki sesbirimlerden farklı, bu sesbirimlere benzer veya bu sesbirimlerle aynı olmasından kaynaklanabilmektedir. Bu yüzden, bu çalışmanın amacı, değişik dil ailelerinden gelen ve eğitimlerinin belirli bir dönemini tamamlamak üzere Türkiye’de bulunan Erasmus öğrencilerinin, Türkçe konuşurken sesbirimlerinde yaşadıkları problemlerin nedenlerini; sesbirimlerini oluştururken en çok hangi dilden yararlandıklarını (anadil-D1/öğrendikleri diğer yabancı diller-D2/D3/D4); sesbirimlerde ses düşmesi olup olmamasını; varsa düşürülen sesbirim yerine ses türemesi ya da kayması olup olmadığını; olumlu ve/veya olumsuz aktarımların nedenlerini ve son olarak da öğrencilerin problemleri çözmede ne tür teknik ya da strateji kullandıklarını araştırmaktır.

Anahtar Kelimeler: Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, çok uluslu sınıflar, sesletim sorunları, sesbirimsel işlemler.

.

 

 

 

 

 

 

Dosyayı indirmek için aşağıdaki pencerenin herhangi bir yerine tıklayıp klavyeden CTRL+S tuşlarına basınız.