Yazar: Erol Barın, Abdurrahman Güzel

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Türkçe ve Türk kültürünün tanınması ve yaygınlaşması açısından son derece önemlidir. Bu konuda temel ve genel ilkelerin doğru belirlenmesi ve öğretimde bunlara eksiksiz olarak yer verilmesi gerekmektedir. Bunu gerçekleştirecek olanlar, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında uzmanlaşanlardır. Dile olan ihtiyaç arttıkça, dil öğretiminde kullanılan yöntemlerin sorgulanması ve amaca en kolay götürecek etkili yöntemlerin geliştirilmesi gündeme gelmiştir. Geliştirilen dil öğretim yöntemleri arasında amaca en uygun olanı belirlemek ve bunu uygulamak çok önemlidir. Yabancı dil olarak Türkçe öğretimini gerçekleştirirken dil bilgisi yapılarının hangi sırayla ve ne şekilde verileceği, kelime öğretiminin nasıl yapılacağı ve öğretilenlerin kalıcı kılınması için neler yapılması gerektiği hususları çok iyi planlanmalıdır.

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi sırasında en önemli etkinlik kelime öğretimidir. Dili tam anlamıyla kullanabilmek ve cümle biçimlerini rahatça kavrayarak dilin içine girebilmek için yeterli düzeyde kelime hazinesine sahip olmak gerekmektedir. Kelime öğretiminde kullanılabilecek rol yapma, drama ve gösteri teknikleri, zekâ türlerinin özelliklerine hitap eden öğretim teknikleridir. Değişik zekâ alanlarına sahip olan öğrenciler, belirli kelimelerin öğretilmesini amaçlayarak hazırlanmış kısa oyunları izlemekten hoşlanırlar. Kelime öğretiminde çağrışım tekniğinin de önemli bir yeri vardır. Öğretim elemanı çeşitli modeller ortaya koyarak öğrencilerin örnekler oluşturmasına yardımcı olur. Alfabe öğretimi ve seslerin telaffuzu, öğretimin ilk aşamasında yer alan hususlardır. Bu, öğretim elemanı için bir fırsata dönüşmelidir. Her sesle ilgili telaffuz eğitimi, öncelikle sınıftaki nesnelerden başlamak suretiyle resimlerden de yararlanarak kavratılan sesle başlayan kelimelerin gösterilmesi yoluyla gerçekleştirilmelidir. Gösterilerek kavratılan bu kelimeler “Temel Söz Varlığı”ndan seçilmeli ve öğrenicinin en çok ihtiyacı olan kelimeler ilk önce öğretilmelidir.

Yazar: Ercan Taşdemir-Nesrin Bilkan-H.Can

Türkçe öğretiminde öğretmen rehber kitaplarının azlığı nedeniyle istenen seviye bir türlü yakalanamamaktadır Herkes her vesileyle Türkçe öğretimindeki eksiklikleri gündeme getirmekte fakat bu kısır döngünün nasıl çözüleceği ile ilgili yöntem ve teknikler ortaya koyamamaktadır. Bu soruna çözüm bulabilmek için metot kitaplarımızdaki genel yöntem ve tekniklerden hareketle pratik, uygulanabilir ve tecrübe edilmiş tekniklerden oluşan elinizdeki "Pratik Türkçe Öğretim Teknikleri" kitabı hazırlanmıştır.

Bu kitap içerdiği teorik ve pratik bilgilerle Türkçe öğretmenlerine hitap etmektedir. Ancak kitapta yer alan pratik bilgi ve uygulamalar tüm dil öğretmenlerinin ihtiyacına cevap verecek niteliktedir.

"Pratik Türkçe Öğretim Teknikleri" kitabında dört temel becerinin kazandırılmasının yanı sıra Türkçe öğretiminde "Oyunlar", "Müzikli Öğretim", "Video Öğretim Teknikleri", "Açık Ders" gibi yeni tekniklere de yer verilmiştir. Bu güzel teknikler kitabın yazarları tarafından uygulanmış ve başarılı olmuş Türkçe öğretim teknikleridir.

Yazar: Derya Yaylı, Yasemin Bayyurt

Yabancı Dil Olarak Türkçe eğitimi ülkemizde son zamanlarda önem kazanmaya başlayan bir alandır. Özellikle Avrupa’da ve Türk cumhuriyetlerinde Türkçe’ye karşı artan ilginin sonucu olarak, bu alanda tartışma ve araştırmaların hızlandığı gözlemlenmiştir. Ancak bu tartışma ve araştırma ortamına katkıda bulunabilecek yeterli sayıda yapıt bulunmaması önemli bir eksiklik olarak görülmektedir. Bu yüzden, bu kitap bir başlangıç olarak bu eksikliği biraz olsun gidermeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, farklı ülkelerden ve üniversitelerden bir araya gelen araştırmacı yazarlar kitabın farklı bölümlerinde Yabancı Dil Olarak Türkçe alanının politika, yöntembilim ve beceri boyutlarını irdelemeye çalışmaktadırlar.

Yazar: Prof. Dr. Özcan DEMİREL

Bu yapıt, Eğitim Fakültelerinin Yabancı Dil Öğretmenliği Bölümlerinin Özel Öğretim Yöntemleri dersleri için hazırlanmıştır. Ayrıca, yabancı dil öğrenmek ve öğretmek isteyenler içinde bir kılavuz niteliği taşımaktadır. Dil öğrenimindeki son gelişmeler ve özellikle Avrupa Konseyi, Yaşayan Diller Projesindeki son çalışmalar açıklanmıştır. 2004–2005 öğretim yılından itibaren tüm Avrupa ülkelerinde uygulanması planlanan Avrupa Dil Portföyü bu yapıtta açıklanmıştır.

Bu uygulama ile her Avrupalı vatandaşın bir dil pasaportu taşıması beklenmekte, ayrıca dil özgeçmişi olan bil biyografisini ve öğrendiği dillerde ortaya koyduğu tüm çalışmalarını (adlarını) belirtmesi istenmektedir. Avrupa Birliği ile bütünleşme sürecinde çok dilli Avrupa vatandaşı olabilmenin yolu en az iki yabancı dili bilmekten geçiyor. Geleceğin çok dilli Avrupalı Türk vatandaşlarına, öğretmen ve öğrencilerine bu yapıtın, yararlı olması beklenmektedir.

Alanda çalışan okutmanlar tarafından hazırlanan “İstanbul Yabancılar için Türkçe Ders Kitabı” seti Avrupa Konseyi’nin Ortak Avrupa Çerçevesi (Common Europen Framework) kılavuzu ölçütlerine göre düzenlenmiştir. Öğrencileri A1, A2 (Temel) ve B1 (Orta) dil düzeylerine ulaştırmayı hedefleyen ders kitabı seti ders kitabı, alıştırma kitabı ve dinleme CD’sinden oluşmaktadır.

Gazi Üniversitesi Türkçe Öğrenim, Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÖMER) 1994 yılından bu yana "Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi" alanında kursiyerlere kurslar düzenlemekte ve bu alanda akademik çalışmalar yürütmektedir. Ayrıca "Türkçenin Yabancılara Öğretimi" alanında yayınlar üretmektedir. TÖMER son altı yıllık süreçte açtığı yabancı dil kursları ile bu alandaki önemli bir ihtiyacı karşılamaya çalışmaktadır. 

Kaynak: Gazi TÖMER

Türkçenin seçmeli ve zorunlu ikinci yabancı dil olarak okutulduğu ülkelerde, Kültür Merkezlerindeki çocuk gruplarında ve Türkiye'ye çeşitli sebeplerle gelen 12-15 yaş arası hedef kitleye yönelik düzenlenen kurslar için “Türkçe Öğreniyorum Seti” hazırlanmıştır. Dünyanın farklı coğrafyalarına ve Türkiye’ye ait unsurlara yer verilerek hazırlanan Türkçe Öğreniyorum Seti Arapça yönergeli olarak da hazırlanmış ve ülkemizdeki Suriyeli çocuklar tarafından çeşitli illerde kullanılmaktadır.

ÖRNEK ÜNİTE

Kaynak: Yunus Emre Enstitüsü

Bosna Hersek Federasyon Kantonlarındaki 6, 7, 8 ve 9. sınıflar için hazırlanan “Haydi Türkçe Öğrenelim” dil öğretim setinin 6 ve 7. sınıflara yönelik ders kitapları, çalışma kitapları, öğretmen kitapları ve dinleme CD’leri 2012 yılı Eylül ayında tamamlanmış ve 2012-2013 eğitim-öğretim yılında kullanılmaya başlanmıştır. 8. ve 9. sınıflar için hazırlanan “Haydi Türkçe Öğrenelim 3 ve 4” seti ise 2013-2014 eğitim-öğretim döneminde tamamlanarak hâlihazırda kullanılmaktadır.

Bosna Hersek’in sosyo-kültürel yapısı dikkate alınarak hazırlanan bu setlerde seçilen karakterlerin isimleri, mekânlar ve kültür unsurları, ilgili ülkeden seçilmiş ve Türk kültürüyle ilişkilendirilmiştir. Ortak kültür değerlerine ve ortak kelimelere vurgu yapılan setlerde yaş gruplarının özelliklerine göre bir dil öğretim anlayışı geliştirilmiştir. Bu setlerin ilk ikisi basamaklı kur sistemine göre A1, diğer ikisi A2 seviyesinde düzenlenmiştir. Ayrıca bu setler, Bosna Hersek Federal Eğitim Bakanlığından izin alınarak Bosna Hersek’te yayımlanmıştır.

Kaynak: Yunus Emre Enstitüsü

Türkçe Eğitim Müdürlüğü bünyesinde ders kitapları, çalışma kitapları, öğretmen kılavuz kitapları, dinleme kitapçıkları ve ses CD’lerinden oluşan “Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti” hazırlanmıştır. Bu setler "Diller İçin Avrupa Ortak Çerçeve Metni"ndeki düzeyler ve temel yaşam alanları göz önüne alınarak hazırlanmaktadır.

Hâlihazırda A1, A2, B1, B2, C1 ve C2 düzeyindeki kitap setleri Kültür Merkezlerinde, işbirliği içinde olunan Türkoloji Bölümlerinde ve yurt içindeki Türkçe Öğretim Merkezilerinde uygulanmaktadır.

ÖRNEK ÜNİTE

Sunuş Yazısı:

Sevgili Öğrenciler,
Bir dili öğrenmek, yeni bir dünyaya doğru yolculuğa çıkmak gibidir. Her yolculuk gibi, dil öğrenme yolculuğu da öncelikle sağlam bir niyet, coşkulu bir arzu ve hedefe varmak için gerekli irade ve çalışma gerektirir. Dil öğrenirken birkaç adım sonra bu kararından dönenler, birkaç durak sonra vazgeçenler çok görülür; hedefe varanlar ise yeni bir kültür ve medeniyetin geniş kapısından içeri girip kendi geleceklerini, kendi zihin dünyalarını zenginleştirme mutluluğuna erenlerdir.
Bu yolculuğun üç temel unsuru var: Birincisi öğrencidir. Öğrenci bu yolculuğun asıl unsurudur. Onun talebi, iradesi, çalışması olmadan yolculuk gerçekleşemez. Diğer unsurlar ise ona bu yolda kılavuzluk edecek olan öğreticiler ve öğretim malzemeleridir.
Yunus Emre Enstitüsü, Türkçe öğrenme yolculuğuna çıkanlara yardımcı olmak için çalışıyor. Okutmanlarımızı bu konuda özel bir eğitimden geçiriyor ve bir dilin yabancı dil olarak öğretimi metotlarını bilen okutmanlarla yürüyoruz. Okutmanlarımızın işlerini yaparken en iyi araçlara sahip olmasını arzu ediyoruz. Kitap ve yardımcı ders malzemeleri bunların başında geliyor.
Elinizdeki kitap, Türkçe öğrenmek isteyenlere yardımcı olmak üzere üretildi. Türkçeyi daha hızlı, kolay, akılda kalıcı; günlük hayatın ihtiyaçlarına cevap verecek yeterlikleri kazandırmak üzere tasarlandı. Derslerde ilerledikçe kendinizi Türkçe ifade edebilmeniz, Türkçe ile iletişim kurabilmeniz, yazma, okuma, konuşma ve dinleme becerileriniz gelişmesi hedeflendi.
Yedi İklim Türkçe kitabının tamamını bitirdiğinizde günümüz Türkçesinin iyi bir konuşuru olacağınıza, Türk edebiyatının heyecanlı sayfalarında kendi başınıza gezinebileceğinize, Türk akademik hayatını Türkçe takip edebileceğinize inanıyoruz.
Bu yeni yolculukta Yunus Emre Enstitüsü, okutmanları ve yöneticileriyle sizin yanınızdadır. Hepinize sağlık ve başarılar diliyorum.

Kaynak: Yunus Emre Enstitüsü

Bizim Türkçe Seti, yurt dışında yaşayan Türk öğrenciler için, ana dilimiz Türkçeyi en etkili metotlarla öğretmek amacıyla hazırlanmıştır. Türkçeyi zevkli hâle getirmek ve Türkçeyi kültür unsurlarıyla birlikte öğretmek, Bizim Türkçe Öğretim Seti’nin en önemli amaçlarındandır. Bizim Türkçe Ders Kitabı 1, öğrencilerin metinler yoluyla Türkiye’yi ve Türk kültürünü yakından tanıdıkları kitaplardır.

Bizim Türkçe ders kitabına konulan metinler Türk ve Batı edebiyatından özenle seçilmiştir. Metinler; temanın içeriğine göre öğrencilerin zevkle okuyacağı, eğitici, öğretici ve eğlendirici niteliktedir.

Her temada, okuma-anlama ve dinleme metinlerine yer verilmiştir. Metinlerle ilgili öğrencilerin okuma, dinleme, yazma ve konuşma becerilerini geliştirecek etkinlikler bulunmaktadır. Metinler, öğrencilerin dinleme becerilerini geliştirmek için seslendirilmiştir.